Co roku w polskich szpitalach dochodzi do blisko 37 tys. zakłuć i zranień. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization) – 37% zakażeń WZW typu B, 39% WZW typu C oraz 4,4% HIV – to odsetek wykrytych chorób po zranieniu się lub zakłuciu sprzętem używanym w placówkach ochrony zdrowia. Nadal 1/3 polskich szpitali nie ma wdrożonych procedur do podawania leków niebezpiecznych, a blisko połowa nie korzysta ze sprzętu bezpiecznego chroniącego personel przed niepożądanymi zdarzeniami – wskazują dane                     z tegorocznego raportu nt. bezpieczeństwa polskich szpitali. Rada Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali wyłoniła zwycięzców w II edycji programu certyfikacji szpitali. Aż 108  szpitali z całej Polski zostało nagrodzonych certyfikatem za przestrzeganie standardów bezpieczeństwa oraz za działania na rzecz popularyzacji praktyk zapewniających bezpieczne środowisko pracy zarówno dla personelu medycznego, jak  i pacjentów. W jakich obszarach bezpieczeństwa szpitale radzą sobie najlepiej?

Certyfikat „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent”

W tegorocznej edycji certyfikacji szpitali wzięło udział 112 placówek, z których 108 otrzymało certyfikat „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent”. Każda certyfikowana placówka musiała spełnić kryteria  określone przez Radę Ekspertów oraz podpisać deklarację „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent”, zobowiązując się do przestrzegania 11 zasad, mających zapewnić bezpieczne środowisko pracy dla personelu medycznego. Deklaracja zawiera zobowiązania szpitali m.in. do posiadania procedur podawania leków niebezpiecznych, rzetelnej oceny ryzyka wystąpienia ekspozycji zawodowej i jej zapobiegania, prowadzeniu cyklicznych szkoleń dla personelu medycznego, jak również prowadzenia rejestru zranień i zakłuć i stosowania i korzystania z bezpiecznego sprzętu medycznego.

„Otrzymanie certyfikatu Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent potwierdza, że dany szpital stosuje się do najważniejszych zasad i standardów bezpieczeństwa. Z pewnością przekłada się to również na bezpieczeństwo pacjentów podczas ich pobytu w polskich szpitalach. Cieszy nas, że w tym roku otrzymaliśmy rekordową liczbę zgłoszeń i certyfikowaliśmy dwa razy więcej placówek. Wierzymy, że w 3 edycji certyfikacji będzie ich jeszcze więcej. Pamiętajmy, bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent!” – komentuje dr n. med. i n. o zdr. Paweł Witt Przewodniczący Rady Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali.

Jakim wyzwaniom muszą sprostać polskie placówki medyczne? Co powinno ulec poprawie?

Niemal wszystkie zgłoszone placówki medyczne, bo aż 96%, pomyślnie przeszły proces certyfikacji. Ten wynik świadczy o tym, że dyrektorzy szpitali, którzy zgłosili swoje podmioty do oceny, dbają o bezpieczeństwo zarówno personelu medycznego, jak i pacjentów, spełniając przy tym standardy wyznaczone przez Radę Ekspertów. Jednak analiza danych przesłanych przez szpitale jasno wskazuje, że wciąż wiele aspektów związanych z bezpieczeństwem wymaga poprawy.  W placówkach medycznych w całej Polsce sprzęt bezpieczny stanowi mniej niż 50% całego posiadanego sprzętu, przy przygotowywaniu leków cytotoksycznych niemal 30% szpitali nie stosuje systemów zamkniętych chroniących personel medycznych przed szkodliwymi substancjami, a ponad połowa szpitali nie korzysta z kaniul bezpiecznych. Poprawy wciąż wymaga sytuacja związana z oceną ryzyka narażenia na skażenie lekiem cytotoksycznym oraz wdrożenia i egzekwowania procedur postępowania awaryjnego po takim  skażeniu. Konieczne jest również wprowadzenie elektronicznego raportowania zdarzeń niepożądanych z udziałem personelu medycznego wzorem innych państw europejskich.

„Aby szpital był bezpieczny zapewnienie bezpieczeństwa musi być kompleksowe. Przykładowo brak korzystania z kaniul bezpiecznych może prowadzić do powikłań, a także zranień i zakłuć personelu medycznego. Koalicja na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali wciąż działa i będzie działa na rzecz bezpieczeństwa, ostatnio opracowaliśmy również rekomendacje bezpiecznego dostępu naczyniowego, chcemy wprowadzać najwyższe standardy i praktyki oraz podnosić świadomość personelu w zakresie bezpiecznej terapii dożylnej.” – podkreśla Mgr Maciej Latos Ekspert Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali, Prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Infuzyjnego.

Dobre praktyki w polskich szpitalach

Warto wspomnieć też o tym jakie aspekty związane z bezpieczeństwem w polskich szpitalach wypadają najlepiej. Aż 85% szpitali posiada procedury określające zasady właściwego używania ostrych narzędzi w celu zwiększenia ochrony pracowników przed ekspozycją na materiał biologiczny. 90% badanych szpitali posiada procedury dla pracowników,  zajmujących się utylizacją ostrego sprzętu medycznego. Polskie szpitale dbają też o regularność szkoleń personelu medycznego, ponad 96% szpitali prowadzi szkolenia w zakresie ryzyka ekspozycji na materiał biologiczny podczas przeprowadzania procedur medycznych, zapobiegania im oraz postępowania poekspozycyjnego, a ponad 90% placówek szkoli personel medyczny odnośnie zwiększenia świadomości obowiązkowej rejestracji zranień ostrym sprzętem. Jednak dane pokazują, że 40% placówek, wciąż nie przekazuje materiałów edukacyjnych lub nie weryfikuje wiedzy zdobytej przez pracowników.

„Szkolenia personelu medycznego są bardzo ważne, każdy pracownik powinien znać dobre praktyki, zasady BHP, a także najnowsze standardy związane z bezpieczeństwem, w tym obsługę bezpiecznego sprzętu. Aby było bezpiecznie konieczna jest również współpraca na poziomie personelu medycznego  i pacjenta, która skutkuje tym, że zmniejsza się ryzyko wypadków czy zdarzeń niepożądanych.– dodaje Mgr Mariola Łodzińska Ekspertka Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali, Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.

Zaproszenie na debatę z prezentacją wyników raportu

Punktem kulminacyjnym II edycji certyfikacji będzie debata z udziałem Ekspertów w ramach której  omówione zostaną najważniejsze wnioski z tegorocznej certyfikacji oraz ogłoszony zostanie raport diagnozujący aktualny poziom bezpieczeństwa polskich placówek medycznych.

Każda edycja certyfikacji szpitali dostarcza bardzo cennych danych dotyczących aktualnego poziomu bezpieczeństwa polskich placówek medycznych, które znajdują się również w raporcie „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent”. W tym roku podsumowanie II edycji certyfikacji szpitali odbędzie się w ramach debaty „Bezpieczeństwo i jakość w polskich szpitalach – czy sprostamy wyzwaniom współczesnej medycyny?” Debata będzie miała formę online i odbędzie się 10 listopada 2023 roku, a wezmą w niej udział Eksperci Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali: dr n. med. i n. o zdr. Paweł Witt Przewodniczący Rady Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali, Mgr Mariola Łodzińska Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, dr n. o zdr. Maria Kołatek Prezes Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Epidemiologicznych oraz dr n. med. Anna Szczypta Krajowa Konsultant w dz. Pielęgniarstwa Epidemiologicznego.

Koalicja na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali nadal chce działać na rzecz bezpieczeństwa i jakości w polskich szpitalach. Kolejna edycja certyfikacji „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent” ruszy w przyszłym roku.

Lista placówek medycznych nagrodzonych certyfikatem „Bezpieczny Szpital to Bezpieczny Pacjent” w 2023 roku

  1. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii w Olsztynie
  2. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej MSWIA w Białymstoku im. Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego
  3. Dolnośląskie Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii
  4. Kliniki NeuroradiochirurgiiI Sp. z o. o.
  5. Zespół Opieki Zdrowotnej w Suchej Beskidzkiej
  6. Zespół Opieki Zdrowotnej we Włoszczowie
  7. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. dr Wł. Biegańskiego w Łodzi
  8. Centrum Onkologii im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy
  9. Warmińsko – Mazurskie Centrum Chorób Płuc w Olsztynie
  10. Powiatowe Centrum Zdrowia w Brzezinach Sp. z o.o.
  11. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Bielsku Podlaskim
  12. Wojskowy Instytut Medyczny- Państwowy Instytut Badawczy
  13. Zespół Opieki Zdrowotnej w Końskich
  14. Górnośląskie Centrum Medyczne im. prof. Leszka Gieca Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
  15. Szpital Wielospecjalistyczny Sp. z o.o. w Gliwicach
  16. Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Andrzeja Mielęckiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
  17. Szpital Powiatowy w Limanowej Imienia Miłosierdzia Bożego
  18. Centrum Zdrowia w Mikołowie
  19. Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr. Antoniego Jurasza w Bydgoszczy
  20. Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Kędzierzynie-Koźlu
  21. Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu
  22. Regionalny Szpital Specjalistyczny im. dr Władysława Biegańskiego w Grudziądzu
  23. Szpital Wojewódzki im Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Łomży
  24. Szpital Specjalistyczny w Pile im. Stanisława Staszica
  25. Szpital Powiatowy w Radomsku
  26. Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Kazimierzy Wielkiej
  27. Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej Szpital Specjalistyczny MSWiA w Głuchołazach im. św. Jana Pawła II
  28. Szpital Chorób Płuc im. Św. Józefa w Pilchowicach
  29. Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu
  30. Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny im. dr. S. Jasińskiego w Zakopanem
  31. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Nowe Miasto
  32. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Uniwersytecki w Krakowie
  33. Salus Sp.z o.o.
  34. Powiatowe Centrum Zdrowia Sp. z o.o. w Malborku
  35. Zespół Opieki Zdrowotnej w Świętochłowicach Sp. z o.o.
  36. Szpital Kliniczny im. Karola Jonschera Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
  37. Szpital Powiatowy im. dr Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem
  38. Szpital Praski p.w. Przemienienia Pańskiego
  39. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Szamotułach
  40. Centrum Medyczne Karpacz S.A.
  41. Mazowiecki Szpital Specjalistyczny im. dr. Józefa Psarskiego w Ostrołęce
  42. Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Wadowicach
  43. Specjalistyczny Szpital Onkologiczny NU-MED sp. z o.o. w Tomaszowie Mazowieckim
  44. Szpital Czerniakowski Sp. z o.o.
  45. Szpital Miejski w Siemianowicach Śląskich Sp. z o.o.
  46. Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
  47. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Puławach
  48. Mergez Sp. z o.o. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny
  49. Miejski Szpital Zespolony w Olsztynie
  50. Wojewódzki Podkarpacki Szpital Psychiatryczny im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy
  51. Szpital Wojewódzki im. dr. Ludwika Rydygiera w Suwałkach
  52. Wojewódzki Szpital Obserwacyjno – Zakaźny im. Tadeusza Browicza
  53. Zdrowie Sp. z o.o. w Kwidzynie
  54. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Szczecinie
  55. Szpital Specjalistyczny im. J. Śniadeckiego w Nowym Sączu
  56. 107 Szpital Wojskowy SPZOZ w Wałczu
  57. Szpital Medikor w Nowym Sączu
  58. Specjalistyczny Psychiatryczny Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
  59. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA
  60. Szpital Powiatowy we Wrześni Spółka z o.o. w restrukturyzacji
  61. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Górnośląskie Centrum Rehabilitacji “REPTY” im. Gen. J. Ziętka
  62. Szpital Wolski im. dr Anny Gostyńskiej Sp. z o.o.
  63. Centrum Medyczne im. Bitwy Warszawskiej 1920 r. w Radzyminie – Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej
  64. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Działdowie
  65. Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Proszowicach
  66. Kociewskie Centrum Zdrowia Sp. z o. o.
  67. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Łęcznej
  68. Nu-Med Centrum Diagnostyki i Terapii Onkologicznej Zamość Sp. z o.o.
  69. Szpital Powiatowy w Nowej Dębie
  70. Szpital Powiatowy im. Prałata J. Glowatzkiego w Strzelcach Opolskich
  71. Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Tomaszowie Lubelskim
  72. Głogowski Szpital Powiatowy sp. z o.o.
  73. Szpital Powiatowy w Rawiczu Sp. z o.o.
  74. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku
  75. Szpital Joannitas w Pszczynie
  76. Instytut “Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka”
  77. Powiatowy Zespół Szpitali
  78. Szpital Powiatowy im. Alfreda Sokołowskiego w Złotowie
  79. Specjalistyczny Szpital Ginekologiczno-Położniczy im. E. Biernackiego
  80. Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Opolu
  81. Regionalny Szpital w Kołobrzegu
  82. Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Czarnkowie
  83. NU-MED Grupa S.A.
  84. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej MSWiA w Lublinie
  85. Szpital im. Św. Jadwigi Śląskiej w Trzebnicy
  86. Zespół Opieki Zdrowotnej w Nysie
  87. Ostrzeszowskie Centrum Zdrowia Sp. z o.o.
  88. Szpital na Klinach
  89. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kole
  90. Wielkopolskie Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii im. Eugenii i Janusza Zeylandów
  91. Podhalański Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II w Nowym Targu
  92. Powiatowy Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej
  93. Szpital Specjalistyczny Nr 2 w Bytomiu
  94. Zespół Opieki Zdrowotnej w Łowiczu
  95. SP ZOZ MSWiA w Krakowie
  96. SP ZOZ SZPITAL NR 2 im. dr Tadeusza Boczonia w Mysłowicach
  97. Wojewódzki Szpital Podkarpacki im. Jana Pawła II w Krośnie
  98. Dolnośląskie Centrum Rehabilitacji i Ortopedii
  99. NZOZ Szpital na Siemiradzkiego im. R. Czerwiakowskiego Sp. z o.o.
  • Wojewódzki Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej im. prof. Eugeniusza Wilczkowskiego w Gostyninie
  • Giżycka Ochrona Zdrowia Sp. z o.o.
  • Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Przeworsku
  • Szpital Specjalistyczny im. A. Falkiewicza we Wrocławiu
  • Szpital Miejski w Zabrzu Sp. z o.o.
  • Szpital Specjalistyczny Centrum Medycznego MAVIT w Warszawie
  • Szpital Specjalistyczny Centrum Medycznego MAVIT w Katowicach
  • Dolnośąskie Centrum Chorób Serca im. Prof. Zbigniewa Religi Medinet Sp. z o.o.
  • Nu-Med Centrum Diagnostyki i Terapii Onkologicznej Katowice Sp. z o.o.

Pełna lista placówek, które otrzymały certyfikat „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent”, dostępna jest na stronie https://deklaracja-bezpiecznyszpital.pl/

—————————

Koalicja na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali została zawiązana w 2021 roku, a głównym jej celem jest zwiększanie bezpieczeństwa pracowników ochrony zdrowia w miejscu pracy, m.in. poprzez promowanie i zachęcanie szpitali do korzystania z bezpiecznego sprzętu medycznego. Głównym projektem Koalicji jest program „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent”, do którego przyłączają się placówki medyczne, przestrzegające zaleceń w niej zawartych. Patronat nad projektem objęły: Narodowy Fundusz Zdrowia, Rzecznik Praw Pacjenta, Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, Polska Federacja Szpitali, Naczelna Izba Lekarska, Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicznych, Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki, Polskie Towarzystwo Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, Polski Klub Dostępu Naczyniowego, Stowarzyszenie Higieny Lecznictwa, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Szpitali Prywatnych, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Naczelna Izba Aptekarska, Europejskie Stowarzyszenie Czyste Leczenie, Stowarzyszenie Zdrowych Miast Polskich, Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych, Polskie Towarzystwo Mikrobiologów, Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie, Ogólnopolski Związek Zawodowy Lekarzy, Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej oraz Polskie Towarzystwo Pielęgniarstwa Infuzyjnego.

Skład Rady Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali: dr n. med. i n. o zdr. Paweł Witt, Prof. dr hab. n. med. Wojciech Zegarski, Prof. dr hab. n. med. Tomasz Banasiewicz, Prof. nadzw. Jarosław J. Fedorowski, dr n. med. Klaudiusz Komor, dr n. med. Anna Szczypta, dr n. o zdr. Maria Kołatek, dr n. med. Mirosława Malara, mgr Zofia Małas, mgr Mariola Łodzińska, mgr Maciej Latos, mgr Marzena Janowska, dr n. farm. Krystyna Chmal-Jagiełło, mgr farm. Marcin Bochniarz,  dr n. ekon. Anna Gawrońska, mgr Jerzy Ostrouch, mgr Magdalena Ryznar-Zaręba, mgr Jolanta Korczyńska, mgr Marcin Bicz