Czy wiesz, że ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, jest jednym z najczęstszych zaburzeń neurorozwojowych, a jednocześnie jest zaburzeniem, wokół którego nadal funkcjonuje wiele mitów? W dniach 20-26 września obchodzimy Tydzień Świadomości ADHD. To czas, kiedy warto pochylić się nad tym zaburzeniem oraz nad osobami z ADHD, i dowiedzieć się więcej o tym, z czym się zmagają i jak można je wspierać w codziennym życiu.
Szacuje się, że około 8% populacji osób w wieku dziecięco-młodzieżowym i około 5% w wieku dorosłym ma zdiagnozowany zespół nadpobudliwości psychoruchowej. Przy czym warto podkreślić, że ADHD w Polsce jest w stopniu znaczącym niedorozpoznane, o czym świadczy chociażby fakt, że dane NFZ wskazują na zaledwie 0,5% populacji z postawioną diagnozą.
Czym jest ADHD?
ADHD jest zaburzeniem, czyli ma negatywny wpływ na funkcjonowanie. Poza tym dla osób, których dotyczy, problemem jest nie tylko mierzenie się ze skutkami choroby, ale również z nierozumieniem społecznym oraz ograniczonym dostępem do specjalistów w tym obszarze. W całym kraju jest zaledwie kilkadziesiąt osób, w tym specjaliści Centrum CBT, które zajmują się kompleksową diagnozą i terapią ADHD u dzieci oraz osób dorosłych.
Najczęściej nadpobudliwość psychoruchowa ma swoje początki już w dzieciństwie. Brak diagnozy na tym etapie, powoduje, że osoba dorosła mierzy się z jeszcze bardziej odczuwalnymi konsekwencjami choroby.
– ADHD u osób dorosłych wpływa na różne obszary ich życia. W życiu osobistym, ich relacje, związki z innymi często mogą być niestabilne i niesatysfakcjonujące, po prostu trudne. Dorośli z ADHD mogą nadmiernie i nieodpowiednio reagować w kontaktach z innymi ludźmi. Partnerzy osób z ADHD często mają wrażenie, że druga strona niecierpliwi się, przerywa rozmowy, sprawia wrażenie jakby nie słuchała lub nie słyszała co się do nich mówi. To dodatkowe napięcie nie tylko w relacjach z najbliższymi, ale i w innych interakcjach, może powodować u dorosłych z ADHD poczucie izolacji czy odrzucenia. W sferze zawodowej osoby mogą mieć trudności z utrzymaniem stałej pracy, z jednej strony ze względu na problemy z efektywnością, organizacją zadań czy dotrzymywaniem terminów, z drugiej strony z powodu skłonności do podejmowania impulsywnych decyzji mogą częściej niż inni ludzie nagle porzucać pracę. Z powodu wspomnianej nadmiernej impulsywności osoby z ADHD mogą częściej ulegać wypadkom, angażować się w zachowania ryzykowne, popadać w uzależnienia, czy nawet w konflikty z prawem. Zawsze powtarzam, że nieleczone ADHD jest jednym z najbardziej dezorganizujących funkcjonowanie zaburzeniem, a jednocześnie jednym z najlepiej leczących się, gdy pacjent objęty jest odpowiednią pomocą. Właściwa diagnoza, oddziaływania i wsparcie ze strony bliższego i dalszego otoczenia skutecznie pomagają w zmniejszaniu objawów ADHD i ich wpływu na funkcjonowanie. Kluczowe jest, aby były one wieloaspektowe i stanowiły przemyślany oraz kompleksowy plan terapeutyczny, oczywiście oparty o obowiązujące, najnowsze wytyczne i standardy leczenia i terapii – mówi Katarzyna Szamburska-Lewandowska, psycholog, psychoterapeuta i diagnosta, kierownik zespołu diagnostycznego Centrum CBT. W Poradni dla Dzieci i Młodzieży Centrum CBT Wołodyjowskiego prowadzi diagnozę psychologiczną i neuropsychologiczną dzieci, młodzieży i dorosłych, w szczególności z zaburzeniami neurorozwojowymi (ADHD, zaburzenia ze spektrum autyzmu), a także psychoterapię poznawczo-behawioralną dzieci, młodzieży i dorosłych.
Objawy ADHD – nie tylko u dzieci
Jednymi z głównych objawów ADHD, nie tylko u dzieci, ale również u osób dorosłych, są częsta impulsywność i napady złości, a także trudności wynikające z zaburzeń uwagi. Dzieci i dorośli z ADHD mają problemy ze skupieniem się, organizacją i planowaniem, łatwo się rozpraszają, zapominają o terminach czy złożonych obietnicach. Charakterystyczne dla ADHD są też silne wahania nastroju, skrajne emocje i niecierpliwość wobec innych osób. Trudności z radzeniem sobie z codziennymi sprawami i obowiązkami – niedokańczanie rozpoczętych prac, brak satysfakcji z pracy zawodowej czy z zadań szkolnych, to kolejne z objawów, których konsekwencją są niezadawalające wyniki szkolne, u dzieci i młodzieży lub niesatysfakcjonująca ścieżka zawodowa u dorosłych.
ADHD u osób dorosłych
Coraz więcej osób spostrzega siebie samych jako nadmiernie roztargnionych i stale odczuwających wewnętrzny niepokój. Wiele z nich, szukając źródła tego stanu, dowiaduje się z zaskoczeniem, że ma ADHD. Niektórzy rozpoznają własne objawy w zachowaniu swoich dzieci z ADHD i nagle zaczynają rozumieć, co było powodem ich cierpienia. Często też dorośli najpierw trafiają na terapię z powodu zaburzeń i chorób, takich jak na przykład depresja czy zaburzenia lękowe, które są powikłaniem niezdiagnozowanego i nieleczonego ADHD.
Wbrew powszechnym opiniom, ADHD nie dotyczy wyłącznie dzieci i młodzieży, i co więcej, nie kończy się wraz z wejściem w dorosłość. Jednym z mitów, który funkcjonuje wokół ADHD osób dorosłych, jest twierdzenie, że ADHD u dorosłych można wyleczyć, a objawy znikną samoistnie. ADHD jest stanem trwającym przez całe życie, a objawy mogą być mniej nasilone lub zmieniać się wraz z wiekiem, ale nie znikają same. Tylko właściwe leczenie, terapia, nauka strategii radzenia sobie i odpowiednie wsparcie ze strony najbliższych mogą pomóc osobom dorosłym z ADHD w zarządzaniu objawami, poprawie funkcjonowania i jakości życia. Osoby dorosłe z ADHD potrzebują zrozumienia, wsparcia i dostępu do odpowiedniego leczenia.
Rozpowszechnianie wiedzy na temat ADHD u dorosłych jest kluczowe i niezbędne, aby pomóc tym osobom w zrozumieniu istoty ich trudności i radzeniu sobie z wyzwaniami, które niesie to zaburzenie. Ważne jest również dążenie do zmniejszenia stygmatyzacji osób z ADHD, stereotypowego postrzegania ich na przykład jako leniwych, dzieci jako niegrzecznych a dorosłych jako niezaangażowanych czy niedotrzymujących obietnic.
To co powinniśmy zapewnić to poczucie większej akceptacji i dostępności do diagnozy i leczenia dla osób dorosłych z ADHD, co umożliwiłoby im pełne osiąganie swojego potencjału i zadowolenia z życia.
Brak odpowiedniego leczenia ADHD to niebezpieczna droga
Brak podjęcia odpowiedniego leczenia ADHD grozi rozmaitymi powikłaniami. Osoby z ADHD częściej narażone są pojawianie się myśli samobójczych. Co więcej, częściej dotyczy to dziewcząt z ADHD niż chłopców. Są to oczywiście powikłania wynikające z wpływu objawów na funkcjonowanie i związane są z tendencją do negatywnego myślenia o sobie, problemami z samoakceptacją, poczuciem izolacji i osamotnienia. Dlatego tak ważne jest leczenie i właściwa diagnoza. Przede wszystkim trzeba zacząć od rozpowszechniania wiedzy o objawach i diagnozowania.
Wczesne rozpoznanie objawów ADHD i podjęcie intensywnych oddziaływań terapeutycznych, wpływa pozytywnie na funkcjonowanie i lepszą jakość życia pacjenta, a także jego otoczenia. Diagnozę ADHD można postawić w każdym wieku, najczęściej wczesnoszkolnym, natomiast w praktyce często także w okresie nastoletnim czy u młodych dorosłych, którym objawy zaburzają codzienne funkcjonowanie.
Ze względu na podobieństwo objawowe ADHD i innych zaburzeń, a także możliwą obecność zaburzeń współistniejących, aby właściwie zdiagnozować pacjenta w kierunku zespołu nadpobudliwości psychoruchowej i zaplanować oddziaływania, konieczne jest kompleksowe podejście i badanie przeprowadzone przez zespół specjalistów – zarówno psychologa-diagnostę, jak i psychiatrę wyspecjalizowanych w diagnozie i leczeniu ADHD.
***
Centrum CBT to sieć ośrodków ukierunkowanych na kompleksowe wsparcie w obszarze zdrowia psychicznego dzieci, młodzieży i dorosłych. Zespół tworzą profesjonaliści: lekarze psychiatrzy, psychologowie, psychologowie – diagności, psychoterapeuci, posiadający szerokie kompetencje poparte wiedzą potwierdzoną certyfikatami oraz doświadczeniem zdobywanym w renomowanych ośrodkach medycznych.
W leczeniu i pracy terapeutycznej w Centrum CBT wykorzystuje się metody terapeutyczne oparte na dowodach naukowych i wysokich standardach etycznych. Misją Centrum CBT jest profesjonalne towarzyszenie Pacjentom w procesie odzyskiwania komfortu i zdrowia psychicznego.
Facebook PFSz
Inne artykuły
Tagi