Tegoroczne wydarzenie można uznać za wyjątkowe. W dniach 7-8 marca 2024 r. spotkali się najważniejsi decydenci odpowiedzialni za funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia, managerowie placówek, przedstawiciele firm nowych technologii i inni interesariusze, którzy uczestniczą w organizacji i rozwoju sektora branży medycznej. Problemy były te same, jednak zanurzone w zupełnie innym środowisku. Istotne zmiany na szczycie władzy dały niektórym nadzieję, innym przyniosły obawy, jednak z pewnością w większość tchnęły odwagę, by głośniej mówić o problemach i wyzwaniach.

Sesję inauguracyjną rozpoczęło spotkanie z Minister Zdrowia, Izabelą Leszczyną, która odpowiadała na lżejsze i cięższe pytania Pauliny Gumowskiej, redaktor naczelnej portalu rynekzdrowia.pl i magazynu Rynek Zdrowia oraz Klary Klinger, dziennikarki „Dziennika Gazety Prawnej”.

Minister mówiła, m.in. o:

• zmianach kadrowych w resorcie ochrony zdrowia,
• stabilizacji sytuacji w ministerstwie,
• Krajowym Planie Odbudowy,
• rozwiązaniu kwestii porodówek,
• znieczuleniu okołoporodowym,
• możliwości rezygnacji z 10 miliardów złotych pochodzących ze składki zdrowotnej od przedsiębiorców.

Jednocześnie padła bardzo mocna deklaracja, że nie dojdzie do likwidacji żadnych szpitali powiatowych. Pani Minister zapowiedziała, że działania pójdą w kierunku umożliwienia tym placówkom osiągnięcia poziomu zbilansowanego. Tam gdzie nie będzie to możliwe, resort postara się wystosować formy pomocy.

W rozmowie podkreślono również chęć i gotowość dialogu ze wszystkimi specjalistami i interesariuszami sektora ochrony zdrowia.

Mocne deklaracje, które padły ze słów Pani Minister Izabeli Leszczyny, stały się podstawą do wielu późniejszy dyskusji panelowych.

Kongres – jak co roku – był niezwykle zróżnicowany tematycznie.

Poruszano kwestie systemowe, które wzbudzały największe kontrowersje, żywe dyskusje, gdyż są najistotniejszymi i najpilniejszymi problemami do rozwiązania.

Pojawiły się panele dotyczące finansowania, m.in.:

• „Ubezpieczenia zdrowotne”,
• „Źródła finansowania ochrony zdrowia”.

Nie zabrakło także tematyki organizacyjnej:

• „Zdrowie publiczne na najbliższe cztery lata. Nowe otwarcie”
• „Jak powinna układać się współpraca samorządów zawodowych i resortu zdrowia, aby skorzystał na niej pacjent?”,
• „Co trawi system ochrony zdrowia? Perspektywa młodych medyków”,
• „Polski system ochrony zdrowia widziany oczami ekspertów”.

 

 

Nie mogło też zabraknąć sporów o cyfryzację, bezpieczeństwo danych i wprowadzanie robotyki do świadczeń medycznych.

Aspekty finansowe służby zdrowia

Podczas panelu „Źródła finansowania ochrony zdrowia” dyskutowano o tym, czy składka zdrowotna jest wystarczająca, czy trzeba ją zmniejszyć, czy może podwyższyć. Padło stwierdzenie, z którym musimy się zmierzyć. Składka zdrowotna na poziomie 9% jest jedną z niższych w Europie.

Poruszano też kwestię udziału wydatków na sektor publiczny, gdzie po raz kolejny padły twarde dane:

• 5% udziału PKB na wydatki na sektor ochrony zdrowia jest najniższym wynikiem wśród krajów w regionie.
• 2% przeznaczone na profilaktykę daleko odbiega od krajów OECD, gdzie średnia wynosi 5%.

Podczas dyskusji stwierdzono, że nie tylko mamy za mało środków, ale też są one źle alokowane i rozdysponowywane.

Paneliści rozważali, skąd wziąć większe pieniądze na finansowanie świadczeń medycznych. Pojawiły się stwierdzenia, że społeczeństwo polskie jest racjonalne, a za podwyższeniem składki są osoby z niższymi dochodami, bo nie stać ich na prywatne wizyty w kwotach 250-300 zł. Jednocześnie jednak wysunięto po raz kolejny kwestię alokacji pieniędzy. Społeczeństwo bowiem chciałoby zapłacić więcej pod warunkiem, że będzie widziało tego efekty – poprawi się dostępność i jakość świadczeń. Jeśli jednak płacimy teraz więcej niż przed Nowym Ładem, a nie widzimy tego efektów, to naturalnie pojawia się sceptycyzm i opór.

Mówiono o nierównościach w dostępie do ochrony zdrowia i w zapewnianiu bezpieczeństwa zdrowotnego.

Pojawiły się głosy, że powinniśmy zastanowić się nad zmianą myślenia. Zacząć nie od tego, ile chcemy dać, ale od tego ile potrzebujemy,

Tymczasem w panelu o „Ubezpieczeniach zdrowotnych” dyskutowano, m.in. o możliwościach finansowania ochrony zdrowia częściowo z ubezpieczeń prywatnych i pracowniczych. W tym temacie wypowiadał się także prof. J. Fedorowski, prezes PFSz. Wyjaśniał, czemu w Polakach taka niechęć do płacenia więcej za opiekę medyczną. Mówił o źródłach kulturowych, ekonomicznych, ale też politycznych, kiedy to przez dekady kolejne rządy i partie (czy to z obozu rządzącego czy opozycyjnego) przekonywały społeczeństwo o prawie do darmowej opieki zdrowotnej.

Problemy i wyzwania organizacyjne w sektorze ochrony zdrowia

Na uwagę zasługuje panel „Zdrowie publiczne na najbliższe cztery lata”. Specjaliści dyskutowali o profilaktyce jako priorytetowym aspekcie działań w sektorze ochrony zdrowia. Faktem jest, że Polska pod tym względem wypada dość niechlubnie na tle krajów OECD. Nadal jesteśmy bowiem społeczeństwem, które gloryfikuje medycynę naprawczą, zapominając, że najważniejsze jest niedopuszczanie do chorób i zaburzeń wpływających na ryzyko szkód zdrowotnych. Poruszano tematy pięciu programów profilaktycznych prowadzonych na poziomie krajowym. Jak to wśród ekspertów padły konkretne dane:

• biorąc pod uwagę wskaźnik długości życia skorygowany o niepełnosprawność, Polska wypada o 25% gorzej od średniej dla Unii Europejskiej,
• w UE średnio ok. 35% pacjentów powyżej 65 roku życia cierpi na dwie współistniejące choroby przewlekłe, w Polsce współczynnik ten sięga 65% – to dowód na to, że wykrywalność, a zatem i profilaktyka nie działają prawidłowo.

Wypłynął także temat szczepień dzieci przeciwko HPV, gdzie obecnie współczynnik zaszczepionych wynosi 14%. Na ten temat wypowiadała się prof. Agnieszka Mastalerz-Migas, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej. Podkreślała brak konsekwencji w działaniach informacyjnych i promocyjnych, a także krytykowała organizację systemu szczepień, który – wg niej – zbytnio skomplikowano.

Rozmawiano także o możliwościach, chęci i sposobach zaangażowania prywatnego sektora ochrony zdrowia w publiczne świadczenia, a także o konieczności jasnego określenia planów i wizji, które mogłyby stanowić podstawę konkretnych działań. Padły także tezy o konieczności wypracowania mierników, które pozwolą mierzyć postęp. Jednocześnie stwierdzono, że wskaźniki te powinny być traktowane poważnie przez wszystkich, a nie z przymrużeniem oka.

Poruszano też delikatne kwestie współpracy pomiędzy lekarzem, pielęgniarką i absolwentami zdrowia publicznego i  jak do niej doprowadzić.

Warto też zwrócić uwagę na panel: „Polski system ochrony zdrowia oczami ekspertów”. Już na wstępie padły twarde dane, które w prezentacji przedstawiła dr Małgorzata Sobotka-Gałązka, dziekan Centrum Kształcenia Podyplomowego:

• Polacy nie czują się usatysfakcjonowani z organizacji i dostępności do świadczeń medycznych.
• Klienci – czyli pacjenci nie czują się bezpiecznie.
• W badaniu OECD przodujemy jako ci, którzy oceniają swój stan zdrowia najgorzej.
• Długość życia w Polsce jest krótsza od średniej europejskiej o ponad 4 lata.
• Kondycja zdrowotna dzieci i młodzieży istotnie się pogarsza.

Prezentacja była wyjściem do interesującej dyskusji eksperckiej, której warto się przyjrzeć.

Cyfryzacja, digitalizacja i robotyka

W dobie ciągłego rozwoju technologii, robotyki, które wymuszają zmiany placówek medycznych i samej medycyny, nie mogło zabraknąć dyskusji na temat, z czym wiążą się one dla naszego sektora ochrony zdrowia. Na ten temat wypowiadał się, m.in. Tomasz Kopiec, który wskazywał na istotne bariery, takie jak: źródła finansowania, możliwości zespołów medycznych i pozamedycznych, obciążenia w związku z koniecznością integracji narzędzi informatycznych, czy brak wsparcia ze strony dostawców tych rozwiązań.

Ryba psuje się od głowy, ale …

System wymaga naprawy, wizji, przemyślanego planu i konkretnych działań.

Jednak chociaż „ryba psuje się od głowy”, infekuje później poszczególne pozostałe części ciała. Jej naprawa może nie wystarczyć, jeśli nie zatrzymamy rozprzestrzeniania się „pleśni” w pojedynczych komórkach.

Tą „pleśnią” jest stres, wypalenie zawodowe, depresja, uzależnienie, a „komórkami” – medycy.

Temat ich zdrowia psychicznego zamykał IX Kongres Wyzwań Zdrowotnych. W panelu „(Nie) zdrowy jak medyk” nie mogło zabraknąć Urszuli Szybowicz, dyrektor operacyjnej Polskiej Federacji Szpitali oraz Prezes Fundacji Nie Widać Po Mnie, która podała świeże wyniki ostatnich badań przeprowadzonych przez prowadzoną przez nią organizację:

• 100% z nich czuje się samotnych,
• 71% jest bardziej drażliwa niż kiedyś,
• 63,4% przyznaje, że ich koncentracja i pamięć się pogorszyły,
• 60% nadmiernie się martwi i przejmuje,
• 54% nie odczuwa radości z rzeczy, które do niedawna jeszcze ich cieszyły,
• 51,7% ma objawy, takie jak nadmierne napięcie mięśni, ból głowy i dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.

 

Aspekt dobrostanu pracowników poruszony był także od strony ekonomicznej, co dało ciekawy obraz medyków jako kapitału, który powinien się zamortyzować.

 

Spotkanie znajomych

Kongres stał się miejscem spotkania przedstawicieli placówek medycznych zrzeszonych w Polskiej Federacji Szpitali. Poza jej prezesem J. Fedorowskim oraz przytaczanymi wcześniej: Tomaszem Kopcem, Urszulą Szybowicz aktywny udział wzięli też:

• Ligia Kornowska Dyrektor Zarządzająca PFSz występowała w roli jurora podczas prezentacji finalistów 6. edycji konkursu Start-Up-Med.
• Klaudia Rogowska – dyrektor Górnośląskie Centrum Medyczne im. prof. Leszka Gieca Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, uczestniczyła w panelu „Ilu szpitali potrzebujemy w Polsce?” gdzie poruszano perspektywę samorządów i decydentów.
• Aneta Kawka – prezes Sosnowieckiego Szpitala Miejskiego
• Krzysztof Składowski – zastępcą dyrektora, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
• Klaudia Rogowska – dyrektor Górnośląskie Centrum Medyczne im. prof. Leszka Gieca Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
• Dorota Galczynska-Zych – dyrektor Szpitala Bielańskiego w Warszawie

 

Inni członkowie Federacji poruszali w kuluarach istotne wyzwania w ochronie zdrowia:

• Aleksandra Wnuk – Wiceprezes Szpital Specjalistyczny Brzeziny – dialog dotyczący wynagrodzeń pracowników ochrony zdrowia, opieka koordynowana, walka z epidemią choroby otyłościowej
• Dorota Ząbek – prezes zarządu Radomskie Centrum Onkologii – medycyna oparta na wartości, koordynacja opieki, innowacyjne terapie w onkologii
• Katarzyna Kęcka – prezes zarządu Szpitala w Goleniowie i liderka Zespołu ds. Kompetencji i Kształcenia Zawodów Medycznych – o prawidłowym funkcjonowaniu zespołu terapeutycznego w opiece nad pacjentem
• Grzegorz Krycki – dyrektor naczelnym Szpitala w Wołominie – finansowanie świadczeń przez NFZ
• Rafal Krupa – dyrektor Szpitala Powiatowego we Włoszczowej – przeciwdziałanie chorobom cywilizacyjnym i nowotworowym
• Paweł Chodyniak – prezes zarządu Szpitala w Malborku – konkurencja między placówkami ochrony zdrowia
• Artur Krawczyk – prezesem zarządu Szpital Południowy w Warszawie – dbanie o jakość w ochronie zdrowia
• Mariola Dwornikowska-Dąbrowska – wicedyrektor Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego we Wrocławiu – problematyka kadr medycznych
• Zbigniew Torbus – dyrektor Szpitala w Proszowicach – zagwarantowanie bezpieczeństwa pacjentów
• Patrycja Onak – prezes zarządu @Szpital św Józefa w Mikołowie – efektywne leczenie i zaangażowanie robotyki
• Jaroslaw Madowicz – dyrektor Szpitala Wojewódzkiego w Rybniku – zapłata nadwykonań i ustawa podwyżkowa
• Marcin Kuta – dyrektorem Szpitala im. prof. Szczeklika w Tarnowie – wynagrodzenia w ochronie zdrowia
• Krzysztof Lehnort – członek zarządu Szpitala Miejskiego w Sonsowcu – dzielenie się wiedzą i rozpowszechnianie dobrych praktyk
• Krystyna Walendowicz – Dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Rehabilitacyjnego w Zakopanem -orientacja systemu ochrony zdrowia wokół potrzeb pacjenta
• Jakub Dąbrowski – menadżer projektów PFSz – reformy opieki nad pacjentami ze schyłkową niewydolnością nerek

 

Obecni byli również członkowie wspierający Polskiej Federacji Szpitali:

• Józefa Misiewicz – dyrektor Wojewódzkiego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Rzeszowie
• Marcin Romanowski – Comarch Healthcare
• Gilbert Kolbe – wicedyrektor Jutro Medical
• Piotr Szynkiewicz – prezes Prometriq Akademia Zarządzania

Zachęcamy do obejrzenia retransmisji. To materiał, który może okazać się cenny nie tylko dla decydentów, ale także dla głównych odbiorców usług medycznych, czyli pacjentów zarówno POZ, szpitali powiatowych, jak i specjalistycznych centrów leczenia.