Polska Federacja Szpitali skierowała prośbę do prof. Jarosława Pinkasa, Głownego Inspektora Sanitarnego o zajęcie stanowiska w sprawie sterylizacji masek medycznych.
Opracowanie przygotowane przez członka Polskiej Federacji Szpitali, EMC Instytut Medyczny SA z Wrocławia.
Dotyczy stosowania masek tkaninowych oraz sterylizacji masek medycznych jako opcji w przypadku braku masek chirurgicznych oraz masek z filtrem.
Materiał opracowano na podstawie Technical raport ECDC: „Stosowanie masek tkaninowych i sterylizacja masek jako opcje w przypadku braku masek chirurgicznych i masek z filtrem”. Wydanym 26 marca 2020r.
Dokument miał na celu udzielenie porady na temat używania tkaninowych masek na twarz oraz sterylizacji masek z filtrem typu FFP2 i FFP3 oraz masek chirurgicznych – jako alternatywy w placówkach medycznych z podejrzeniem lub potwierdzonym przypadkiem COVID-19, jeśli brakuje specjalistycznych masek chirurgicznych i masek z filtrem typu FFP2 lub FFP3.
  1. Zwykłe maseczki z tkaniny nie są uważane za chroniące przed wirusami układu oddechowego i nie należy zachęcać do ich stosowania. W kontekście poważnych niedoborów środków ochrony indywidualnej (ŚOI) i tylko wtedy, gdy maski chirurgiczne lub FFP2 i FFP3 nie są dostępne, domowe maski materiałowe mogą być proponowane jako ostateczne rozwiązanie tymczasowe do czasu dostępności do ŚOI.
  2. Maski chirurgiczne są przeznaczone do jednorazowego użytku.
  3. Maski z filtrem typu FFP2 lub FFP3 można również uznać za urządzenia o ograniczonym zastosowaniu, to znaczy można je ponownie wykorzystywać przez ograniczony czas, chyba że istnieje ryzyko zanieczyszczenia przez osadzanie się zakaźnych cząstek na ich powierzchni (w takiej sytuacji nie można ich ponownie zastosować):
  1. zabrudzenie płynami ustrojowymi,
  2. zamoczenie,
  3. brak możliwości właściwego dopasowania,
  4. utrudnione oddychanie przez nią,
  5. zastosowanie w przypadku procedur generujących aerozol – uważa się ją za silnie zanieczyszczoną.
Dopuszczalne jest, aby maski z filtrem typu FFP2 lub FFP3 były ponownie używane przez ograniczoną liczbę razy przez tego samego pracownika opieki zdrowotnej, w przypadku, kiedy nie zostały zabrudzone materiałem biologicznym.
Zanieczyszczenia powierzchni masek z filtrem typu FFP2 i FFP3 można uniknąć, umieszczając na nim maskę chirurgiczną lub zakładając osłonę twarzy np. przyłbicę, którą można wyczyścić.
  1. Sterylizacja masek FFP2 i FF3:
    1. Parowa w temperaturze do 121stC – w trakcie badań.
    2. W nadtlenku wodoru – modele masek bez celulozy mogą być ponownie użyte do 2 razy pod warunkiem dobrego przylegania do twarzy oraz braku odkształceń; po zachowaniu w miarę możliwości kilkudniowego okresu degazacji (uwolnienie z wyrobu ewentualnie zalegającego nadtlenku wodoru).
    3. Poprzez napromieniowanie gamma w dawce 20 kGy (2MRad) pod warunkiem dobrego przylegania do twarzy oraz braku odkształceń.
Wyżej wymienione metody sterylizacji są uważane za nadzwyczajne metody ostateczne, do stosowania tylko w przypadku bezpośredniego braku środków ochrony osobistej. Powinny być stosowane tylko po dokładnej ocenie sytuacji i po zbadaniu możliwości racjonalnego korzystania ze środków ochrony osobistej, na przykład poprzez przedłużenie żywotności maski poza jej normalne limity. Przed procesem sterylizacji maski powinny być wstępnie oczyszczone – przez przetarcie powierzchni z tworzywa sztucznego preparatem dezynfekcyjnym ze spectrum wirusobójczym.